Η μαύρη λίστα: απαγορευμένες εμπορικές πρακτικές
Ορισμένες εμπορικές πρακτικές σε όλη την Ευρώπη απαγορεύονται ΠΑΝΤΟΤΕ από την οδηγία, δηλαδή κρίνονται αθέμιτες υπό οποιεσδήποτε περιστάσεις. Για αυτές τις πρακτικές, παρά κάποιες διατάξεις της οδηγίας, δεν απαιτείται κατά περίπτωση αξιολόγηση.
Προκειμένου να γνωρίζουν οι εμπορευόμενοι, οι επαγγελματίες του μάρκετινγκ και οι πελάτες τι απαγορεύεται, καταρτίστηκε μια Μαύρη Λίστα με 31 αθέμιτες πρακτικές.
Συναισθηματική πίεση
Ρητή ενημέρωση του καταναλωτή ότι αν δεν αγοράσει το προϊόν ή την υπηρεσία τίθεται σε κίνδυνο το επάγγελμα ή η ζωή του εμπορευόμενου.
Διαφήμιση προϊόντων που δεν μπορούν να πωλούνται νόμιμα
Δήλωση ή δημιουργία της εντύπωσης ότι ένα προϊόν μπορεί να πωλείται νόμιμα ενώ δεν μπορεί.
Ο ψευδής ισχυρισμός για κατοχή σήματος trust και κωδικών
- Ισχυρισμός ότι πρόκειται για συμβαλλόμενο σε κώδικα συμπεριφοράς ενώ ο εμπορευόμενος δεν είναι συμβαλλόμενος.
- Χρησιμοποίηση από τον εμπορευόμενο σήματος trust, ποιοτικού σήματος ή αντίστοιχου διακριτικού χωρίς την απαιτούμενη άδεια.
Εμπορευόμενοι που σαγηνεύουν με τη διαφήμιση ενός προϊόντος και αργότερα προωθούν διαφορετικό προϊόν
Εμπορευόμενοι που χρησιμοποιούν ένα προϊόν ή μια προσφορά για να προσελκύσουν τον καταναλωτή προκειμένου να μελετήσει το ενδεχόμενο αγοράς προϊόντος αλλά αργότερα προωθούν διαφορετικό προϊόν:
α) άρνηση επίδειξης του διαφημιζόμενου προϊόντος στους καταναλωτές,
β) άρνηση λήψης παραγγελιών για το προϊόν ή παράδοσή τους σε εύλογο χρόνο, ή
γ) επιδεικνύουν ελαττωματικό δείγμα του.
Άμεσες πιεστικές προσκλήσεις για τα παιδιά: «Αγοράστε το βιβλίο!»
«Ένταξη σε διαφήμιση άμεσης πιεστικής πρόσκλησης προς τα παιδιά να αγοράσουν ή να πείσουν τους γονείς τους ή άλλα ενήλικα άτομα να τους αγοράσουν διαφημιζόμενα προϊόντα».
Υπηρεσίες μετά την πώληση: «Εγγύηση που ισχύει σε όλη την Ευρώπη»
Δημιουργία της ψευδούς εντύπωσης ότι οι υπηρεσίες μετά την πώληση του προϊόντος διατίθενται σε κράτος μέλος άλλο από αυτό στο οποίο πωλείται το προϊόν.
Επαγγελματίας εμπορευόμενος υποδυόμενος τον καταναλωτή
Ψευδής ισχυρισμός ή δημιουργία της εντύπωσης ότι ο εμπορευόμενος δεν ενεργεί για σκοπούς που συνδέονται με την εμπορική δραστηριότητά του, την επιχείρηση, την τέχνη ή το επιτήδευμά του, ή υποδυόμενος ψευδώς τον καταναλωτή.
Παραπλανητική διαφήμιση: π.χ. «Εκποίηση λόγω λήξης συμβολαίου»
Ισχυρισμός ότι ο εμπορευόμενος πρόκειται να σταματήσει τη δραστηριότητά του ή να μετακομίσει, ενώ αυτό δεν ισχύει.
Κεκαλυμμένες διαφημίσεις: «μεικτά μηνύματα»
Χρήση πειστικών διαφημίσεων στα μέσα μαζικής διαφήμισης για την προώθηση ενός προϊόντος, πληρωμένων από τον εμπορευόμενο, χωρίς αυτό να γίνεται σαφές.
Διαφορετική γλώσσα για την εξυπηρέτηση μετά την πώληση: π.χ. μάρκετινγκ στα αγγλικά, εξυπηρέτηση μετά την πώληση στα σουηδικά
Ο εμπορευόμενος αναλαμβάνει την παροχή υπηρεσιών μετά την πώληση, αλλά αναφέρει στον καταναλωτή μετά τη δέσμευσή του στη συναλλαγή, ότι η εν λόγω συναλλαγή θα διεξαχθεί σε γλώσσα που δεν είναι αυτή που επικοινώνησαν μέχρι τότε.
Ψευδής χρήση της δήλωσης ' Περιορισμένες προσφορές': «Ειδική προσφορά, μόνο για σήμερα»
Ψευδής δήλωση ότι το προϊόν θα είναι διαθέσιμο για πολύ περιορισμένο χρονικό διάστημα, έτσι ώστε να προκληθεί η λήψη άμεσης απόφασης και να στερηθεί από τους καταναλωτές η δυνατότητα ή ο χρόνος να προβούν σε τεκμηριωμένη επιλογή.
Ψευδής εντύπωση ότι ο καταναλωτής κέρδισε
Δημιουργία της ψευδούς εντύπωσης ότι ο καταναλωτής έχει ήδη κερδίσει, πρόκειται να κερδίσει, ή αν προβεί σε συγκεκριμένη ενέργεια, θα κερδίσει έπαθλο ή θα αποκομίσει άλλο αντίστοιχο όφελος, ενώ στην πραγματικότητα δεν υφίσταται έπαθλο ή άλλο αντίστοιχο όφελος ή η δυνατότητα διεκδίκησης του επάθλου ή άλλου οφέλους προϋποθέτει την καταβολή χρημάτων από τον καταναλωτή ή συνεπάγεται δαπάνη.
Παροχή μη παραγγελθέντων
Απαίτηση πληρωμής για προϊόντα που δεν έχουν παραγγελθεί από τον καταναλωτή.
Συνεχής και ανεπιθύμητη άγρα πελατών «Μετά την τρίτη κλήση, ίσως να πειστεί ο πελάτης να υπογράψει το συμβόλαιο…»
Συνεχής και ανεπιθύμητη άγρα πελατών μέσω τηλεφώνου, φαξ ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή άλλων μέσων εξ αποστάσεως για την προώθηση προϊόντος ή υπηρεσίας.
Δημιουργία εσφαλμένων εντυπώσεων για δωρεάν προϊόντα: «Δωρεάν γυαλιά ηλίου» ή «Δωρεάν τόνος κωδωνισμού στο κινητό σας»
Περιγραφή του προϊόντος ως «δωρεάν», «χωρίς επιβάρυνση» ή αντίστοιχη αν ο καταναλωτής οφείλει να καταβάλει άλλη πληρωμή πλην του αναπόφευκτου κόστους για την απάντηση στην εμπορική πρακτική ή για την παραλαβή ή την παράδοση του αντικειμένου.
Ψευδείς ισχυρισμοί για τις πιθανότητες κέρδους: πώς να κερδίσετε σε κλήρωση
Ισχυρισμός ότι τα προϊόντα μπορούν να διευκολύνουν το κέρδος σε τυχερά παιχνίδια.
Πυραμιδωτά συστήματα πωλήσεων
Προώθηση των καταναλωτών να προβούν στην πρόσληψη ατόμων με υπόσχεση οφέλους.
Παραπλανητική διαφήμιση με στόχο την εξαπάτηση του καταναλωτή
Προώθηση παρόμοιου προϊόντος με εκείνο γνωστού εμπορικού σήματος με σκοπό την παραπλάνηση του καταναλωτή ότι έχει κατασκευασθεί από τον ίδιο κατασκευαστή, όταν δεν συμβαίνει αυτό.
Βραβεία: «Συγχαρητήρια! Κερδίσατε έπαθλο!»
Ισχυρισμός του εμπορευόμενου περί διεξαγωγής διαγωνισμού ή καταβολής επάθλων χωρίς τη χορήγηση των περιγραφόμενων επάθλων ή του ισοδυνάμου τους.
Ψευδείς πληροφορίες για την αγορά
Διάδοση ουσιωδώς ανακριβών πληροφοριών σχετικά με τις συνθήκες της αγοράς ή τη δυνατότητα εύρεσης του προϊόντος, προκειμένου να παροτρυνθεί ο καταναλωτής να αποκτήσει το προϊόν υπό όρους λιγότερο ευνοϊκούς από ό,τι στις κανονικές συνθήκες της αγοράς.
Ψευδείς ισχυρισμοί σχετικά με θεραπευτικές ιδιότητες: «Με το Trickium 24 χάνετε βάρος»
Αναληθής ισχυρισμός ότι προϊόν είναι σε θέση να θεραπεύει ασθένεια, δυσλειτουργίες ή δυσμορφίες.
Παραπλανητικά δελτία παραγγελίας
Προσθήκη στο υλικό μάρκετινγκ τιμολογίου ή αντίστοιχου εγγράφου με το οποίο ζητείται πληρωμή και το οποίο παρέχει στον καταναλωτή την εντύπωση ότι έχει ήδη παραγγείλει το προϊόν, ενώ αυτό δεν ισχύει.
Παραπλανητική εντύπωση για τα δικαιώματα των καταναλωτών: «Ειδικά για σένα»
Παρουσίαση των δικαιωμάτων που παρέχει η ΕΕ σε κάθε καταναλωτή στην επικράτειά της, ως κάτι νέο ή διαφορετικό που προσφέρει ο εμπορευόμενος.
Εκμετάλλευση του φόβου για την ασφάλεια του καταναλωτή ως επιχείρημα μάρκετινγκ
Εκμετάλλευση του φόβου του κινδύνου για την ασφάλεια «Διατύπωση ουσιωδώς ανακριβούς ισχυρισμού όσον αφορά τη φύση ή την έκταση του κινδύνου για την προσωπική ασφάλεια του καταναλωτή ή της οικογένειάς του αν ο καταναλωτής δεν αγοράσει το προϊόν».
Διαφήμιση «δόλωμα»
- Παρότρυνση προς τους καταναλωτές για αγορά προϊόντων σε ειδική τιμή, ενώ ο εμπορευόμενος ενδέχεται να γνωρίζει ότι δεν θα μπορέσει να προμηθεύσει τα προϊόντα αυτά ή διαθέτει περιορισμένο αριθμό στην τιμή αυτή.
Ισχυρισμοί περί ασφάλισης: κανένας δεν σηκώνει το τηλέφωνο
Απαίτηση από τον καταναλωτή που επιθυμεί να προβάλει απαίτηση δυνάμει ασφαλιστήριου συμβολαίου να προσκομίσει έγγραφα που δεν θα μπορούσαν εύλογα να θεωρηθούν συναφή για την απόδειξη της αξίωσης ή συστηματική αποφυγή απάντησης στη σχετική αλληλογραφία, έτσι ώστε να αποθαρρυνθεί ο καταναλωτής από την άσκηση των συμβατικών του δικαιωμάτων.
Επιθετική πώληση στο κατώφλι της οικίας σας: «Ναι, θα φύγω μόλις ολοκληρωθεί η γραφική εργασία»
Προσωπικές επισκέψεις στο σπίτι του καταναλωτή κατά τις οποίες αγνοείται το αίτημα του καταναλωτή για αποχώρηση ή μη επάνοδο.
Πώληση με άσκηση πίεσης: «Ναι, μπορείτε να φύγετε μόλις ολοκληρωθεί η γραφική εργασία»
Δημιουργία της εντύπωσης ότι ο καταναλωτής δεν μπορεί να εγκαταλείψει το χώρο έως ότου συναφθεί η σύμβαση.